Lipa to nie tylko roślina ozdobna, jaką spotykamy w parkach… oj zdecydowanie nie tylko. Lipa to bardzo wartościowe i ważne w naszej kulturze drzewo, to drzewo od którego nazwę wziął miesiąc lipiec. Czym więc to drzewo sobie zasłużyło, że aż tak je doceniliśmy?
Zalet lipy jest naprawdę wiele, pozwolę je sobie tutaj po kolei wypisać. Zanim jednak to zrobię, przypomnij sobie lekcje języka polskiego i znaną Ci zapewne fraszkę Kochanowskiego „Na lipę”. Jest tam taki fragment:
”Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie
Jako szczep napłodniejszy w hesperyskim sadzie.”
Jak widać autor wywyższył tu lipę nawet nad jabłonią… Co takiego drzewo to daje, oprócz rzecz tego że można pod nią znaleźć chłód i cień? Zacznijmy od tego co chyba obecnie najbardziej doceniane, a jest to miód lipowy. Lipa jest uważana przez pszczelarzy za jeden z najbardziej miododajnych pożytków. A miód lipowy oprócz właściwości typowych dla miodu, doskonale sprawdza się przy różnego rodzaju przeziębieniach działa zarówno bakteriobójczo jak i napotnie.
Nie tylko jednak słodkim człowiek żyje. Oprócz miodu z lipy wykorzystuje się także kwiaty, które uzbierane i wysuszone służą jako surowiec zielarski do sporządzania naparów, herbat i innych preparatów. Napar lipowy oprócz podobnego działania jak w przypadku miodu (napotnie i rozgrzewająco) stosuje się także na stres jako lekki środek uspokajający nerwowo, działa także pobudzająco na wydzielanie soków żołądkowych.
W sumie rzecz biorąc to mogłoby już wystarczyć, by Lipa była naprawdę cennym drzewem. Nie jest to jednak wszystko. Warto w tym miejscu wspomnieć o przygotowywaniu i stosowaniu w biegunkach węgla z drzewa lipowego. Co ponadto znalazłem też wzmianki o tym, że kiedyś używano także liści i kory lipowej przy różnych dolegliwościach.
To by było chyba tyle jeśli chodzi o zdrowotne i odżywcze wartości lipy. Nie kończą się jednak tutaj jej zalety. Trzeba wspomnieć choćby to, że z nasion lipy tłoczono kiedyś olej wykorzystywany do lampek oliwnych.
Lipa jednak to nie tylko nasiona i kwiaty, lipa to także drewno z niej pozyskiwane, a to było wykorzystywane w wielu różnych celach. Z łyka drzewnego pleciono kosze, chodaki cedzidła. Drewno zaś cenione było i jest za swoja stosunkową lekkość, a przy tym twardość. Poza tym, znane jest z tego, że nie buszują w nim korniki. Wykorzystywane było więc do tworzenia naczyń i sprzętów domowych. A ponadto jego cechy doceniali tez artyści rzeźbiąc z lipy figurki i tak przykładowo figury w słynnym krakowski ołtarzu Wita Stwosza są właśnie lipowe.
Wszystkie te cechy lipy, sprawiły że drzewo to odgrywa dosyć ważna rolę w naszej kulturze. Jej zalety doceniano już w czasach pogańskich, kiedy drzewo to było obdarzane czcią, jako drzewo w którym zamieszkują dobre duchy. To właśnie przy lipach zbierały się sądy i pod nimi odbywały się obrady. W późniejszych czasach wierzenie te przeszły na chrześcijaństwo, wieszano na nich święte obrazki lub budowano pod nimi kapliczki. Z lipami wiąże się też inny zwyczaj, to właśnie to drzewo sadzone było przy dworach szlacheckich wraz z narodzinami nowego dziecka w rodzinie.
źródła:
Ziołolecznictwo – poradnik dla lekarzy, pod redakcją A. Ożarowskiego
Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce, Tadeusz Seweryn, PAX 1958,
Zioła w polskim domu, Danuta Tyszyńska-Kownacka, Warszawa 1989
Prawie wszystko o ziołach, Mateusz Emanuel Senderski, Podkowa Leśna 2007
UWAGA! Chcesz zamieścić ten artykuł na swojej stronie?
» Pamiętaj o zachowaniu formatowania tekstu i ewentualnych odnośników do reklamowanych stron w formie aktywnej.
» Zamieść informację na temat pochodzenia artykułu wstawiając pod nim poniższy kod w niezmienionej wersji:» Pochwal się w komentarzach gdzie zamieściłeś artykuł. Na pewno jego autor ucieszy się z tego i z chęcią odwiedzi Twoją stronę.