Grupa mięśni nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, obłego mniejszego i podłopatkowego tworzy kompleks zwany stożkiem ( pierścieniem ) rotatorów. Ścięgna mięśni rotatorów są zrośnięte z torebką stawową, otaczają głowę kości ramiennej i zapewniają stabilność stawu. Najbardziej powierzchownie położonym, a zarazem najczęstszym miejscem występowania urazów jest ścięgno mięśnia nadgrzebieniowego, którego główną funkcją jest stabilizacja stawu i wspomaganie odwodzenia ramienia do 90°. Wspólnie z pozostałymi mięśniami uczestniczy w unoszeniu i rotowaniu całej kończyny górnej.
Uszkodzenia stożka rotatorów są najczęstszą przyczyną kontuzji u sportowców.
Przyczyną problemów z barkami są najczęściej przeciążenia poprzez nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń, przykurcze, dysproporcje w rozwoju mięśni naramiennych, zbyt słaby stożek rotatorów.
Taki uraz nierzadko wymaga długiego leczenia, a nawet może doprowadzić do operacji. Nie należy lekceważy pierwszych objawów, a najlepiej zapobiegać im poprzez wzmocnienie stożka rotatorów.
W obrazie klinicznym charakterystyczne jest:
• asymetrię barku- polega na wystawaniu grzebienia łopatki spowodowany zanikiem mięśni nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego. Zanik mięśni występuje już po 2 tyg. od uszkodzenia rotatorów.
• ograniczenie ruchu w stawie, brak jest czynnego dowodzenia przy zachowanym odwiedzeniu bierny
• utrudnienie zapoczątkowania odwiedzenia, przy prawidłowym odwodzeniu powyżej 90°
• tkliwość przedniego pierścienia lub w okolicy guzka większego, obrzęk stawu lub przerwę ciągłości pierścienia
Uszkodzenia barku mają charakter ostry i przewlekły.
Pacjenci z rozerwanym stożkiem rotatorów najczęściej trafiają do lekarza bezpośrednio po urazie. Skarżą się na ból i nagłe osłabienie kończyny. Nie są w stanie unieść ramienia w przód, zrotować ręki zewnętrznie lub wewnętrznie w zależności od uszkodzonych mięśni.
Prawdopodobieństwo uszkodzenia wzrasta wraz z wiekiem i jest często połączone ze zwichnięciem barku. Dlatego ważne jest zlecenie pełnego badania barku dla wykluczenia towarzyszących uszkodzeń. W razie rozerwania stożka po przebytym zwichnięciu istnieją wskazania do naprawy operacyjnej.
Przewlekłe rozdarcia pierścienia rotatorów mogą mieć charakter bezobjawowy i są związane z procesem starzenia się organizmu. Średnia wieku pacjentów z przewlekłym uszkodzeniem rotatorów wynosi 50 lat i nie przebyli wcześniej żadnego urazu, zgłasza bóle , które się okresowo nasilają.
U większości pacjentów z przewlekłym rozdarciem pierścienia rotatorów stosuje się leczenie zachowawcze. Gdy postępowanie zachowawcze nie przynosi rezultatów wskazane jest leczenie operacyjne.
Głównym celem operacyjnego leczenia rozerwania stożka rotatorów jest złagodzenie bólu. Celem dodatkowym jest zwiększenie siły, zwiększenie zakresu ruchomości ROM i powrót do funkcji. Efekty te łatwiej uzyskać przy uszkodzeniach ostrych niż przewlekłych.
Plan rehabilitacji leczenia zachowawcze w szkodzeniu stożka rotatorów przedstawia się następująco:
FAZA 1- tydzień 0-4
• unikać manewrów prowokacyjnych i ćwiczeń powodujących dyskomfort ( ćwiczenia wzmacniające należy rozpoczynać w odwiedzeniu mniejszym niż 90°)
• unikać łączonych ruchów odwiedzenia z rotacją
• stosować krótki temblak tylko dla poprawy komfortu
• Stosować NLPZ dla zwalczania bólu, zażywać suplementy diety wspomagające regenerację chrząstki stawowej
• Można stosować ciepłe okłady przed ćwiczeniami a lód po ćwiczeniach
• Bierne ćwiczenia zgięcia, wyprostu, rotacji, rozciąganie przedniej, tylnej i dolnej części torebki
• Ćwiczenia uruchamiające łokieć- ruchy bierne z przejściem do czynnych
FAZA 2- tydzień 4-8
• Poprawa siły, mocy i wytrzymałości kompleksu barkowego
• Powrót pełnego zakresu ruchu
• Czynne ćwiczenia wspomagane
• Ćwiczenia izometryczne w łańcuchu zamkniętym ( rotacja zewnętrzna, wewnętrzna, odwodzenie)
• Ćwiczenia izometryczne w łańcuchu otwartym z użyciem taśmy TheraBand
• Ćwiczenia wzmacniające mięsień naramienny i stabilizatorów łopatki w łańcuchu zamkniętym, później otwartym
FAZA 3 tydzień 8-12
• Ból nie występuje, pacjent ma pełny zakres ruchu
• Przygotowanie do stopniowego powrotu do aktywności funkcjonalnej
Dochodzenie do formy warto wspomóc odżywczymi suplementami zawierającymi kwas hialuronowy i chondroitynę. Kompleks ten podany w formie syropu zapewni nam szybszy powrót do formy, dzięki właściwości regeneracyjnym chrząstek stawowych. Skutkuje to zmniejszeniem dolegliwości bólowych i zwiększeniem zakresu ruchu w stawie.
Brak uzyskania poprawy po 4-6 miesiącach, brak poprawy siły mięśniowej i ciągły ból szczególnie w nocy stanowi sygnały ostrzegawcze i koniecznie trzeba się udać na kontrolę do lekarza ortopedy.
Ćwiczenie wzmacniające stabilizatory łopatki.
Ćwiczenie rotacji zewnętrznej z użyciem taśmy Thera Band we wzorcu PNF
Ćwiczenie wzmacniające rotację wewnętrzną.
Ćwiczenie wzmacniające rotację zewnętrzną z użyciem taśmy Thera Band
Ćwiczenie wzmacniające m. naramienny.
Jest to zestaw przykładowych ćwiczeń. W razie urazu nie należy ich wykonywać na własną rękę. Najlepiej zgłosić się do lekarza ortopedy lub fizjoterapeuty, który dobierze ćwiczenia indywidualnie do pacjenta.
Opracował mgr rehabilitacji Magdalena Łazarska
O autorze
mgr rehabilitacji- rehabilitacja domowaUWAGA! Chcesz zamieścić ten artykuł na swojej stronie?
» Pamiętaj o zachowaniu formatowania tekstu i ewentualnych odnośników do reklamowanych stron w formie aktywnej.
» Zamieść informację na temat pochodzenia artykułu wstawiając pod nim poniższy kod w niezmienionej wersji:» Pochwal się w komentarzach gdzie zamieściłeś artykuł. Na pewno jego autor ucieszy się z tego i z chęcią odwiedzi Twoją stronę.